کدام سنگ برای نمای ساختمان مناسب نیست؟
نمای ساختمان یکی از اصلی ترین بخش های ساخت و ساز به حساب آمده و در بسیاری از موارد می توان آن را بیان گر سبک معماری شهر نشینی منطقه ای و همچنین سلیقه صاحب ملک شخصی قلمداد کرد. امروزه سبک های مختلف معماری به کمک طراحی نمای ساختمان ها آمده است و انواع نما رومی، نیمه رومی که در اصطلاح نماهای کلاسیک و نیمه کلاسیک نیز شناخته می شوند را به درستی به اجرا در آورده اند. نمای ساده و مینیمال نیز از دیگر انواع نماهای ساختمان به شمار رفته و ما در ایران سنگ انتخاب مناسب سنگ نما برای هر یک از سبک های معماری را مهم ترین موضوع پس از انتخاب نهایی خود طرح تلقی می کنیم. در ادامه این مطلب به معرفی کلی انواع سنگ های نما می پردازیم تا با اندک آشنایی که با هر یک از آن ها کسب می کنیم بتوانیم باید ها و نباید ها را در حین خرید رعایت کنیم.
ما در ایران سنگ بر این عقیده ایم که سنگ تراورتن بهترین سنگ برای نما محسوب می شود. البته در دنیای تراورتن ها هم خوب و بد زیاد است و معمولا سنگ ها بر اساس معدنی که از آن استخراج صورت می گیرد، دارای کیفیت های متفاوتی با یکدیگر هستند اما موضوع کلی این است که جنس سنگ تراورتن، بهترین جنس سنگ برای نما محسوب می شود. حال اگر بخواهیم بجز تراورتن ها از سنگ های دیگری بهره مند شویم باید با علم کافی این کار انجام شود. بنابراین در این وبلاگ تصمیم داریم سنگ های دیگری جر تراورتن را نام ببریم که برای نما مناسب نیستند اما شاهد اجرای آن ها هستیم. پس به سراغ معرفی مرمریت ها، گرانیت ها، لایمستون ها و … می رویم.
کدام سنگ برای نمای ساختمان مناسب نیست؟
در پاسخ به این سوال سعی می کنیم موارد نام برده شده را به صورت مختصر توضیح بدهیم تا در صورت لزوم و ارجاع به اجرای نوع خاصی از سنگ، بتوانیم حداقل کارهای ایمنی و اجرایی را در نظر داشته باشیم.
– سنگ گرانیت
گرانیت به عنوان محکم ترین سنگ ساختمانی شناخته می شود. این سنگ به واسطه ماهیتی که دارد به مرور زمان دچار فرسایش نشده و استحکام مادام العمری را برای ظاهر و کیفیت آن شاهد هستیم. همچنین این سنگ تراکم فوق العاده بالایی داشته که این موضوع می تواند مقاومت فشاری و سایشی آن را افزایش دهد. اما با توجه به تمام تفاسیر بیان شده سنگ گرانیت برای نمای ساختمان مناسب نیست. سنگ گرانیت تخلخل نداشته و پشت سنگ همانند روی سنگ کاملاً صاف می باشد و از آن جایی که می دانیم سنگ نما باید خلل و فرج داشته باشد، بنابراین این سنگ را برای نمای ساختمان پیشنهاد نخواهیم کرد. در صورت لزوم اجرای سنگ گرانیت اسکوپ سنگ حتما لحاظ گردد؛ در غیر این صورت امکان افتادن سنگ از روی بدنه ساختمان در طولانی مدت وجود خواهد داشت.
اهمیت تخلخل در سنگ به هنگامی خود نمایی می کند که می بینیم ملات سیمان نمی تواند سنگ را به خود بگیرد. از طرفی وجود حفره در دل سنگ موجب آن می شود که سنگ به طور ذاتی در برابر سرما و گرما انقباض داشته و این حفره های موجود در سنگ می توانند آن را منعطف تر سازند. بنابراین سنگ های بدون خلل و فرج می توانند علاوه بر نچسبیدن روی نما، شکننده و آسیب پذیر نیز باشند.
– سنگ مرمریت
در کشور ایران معادن بسیار زیادی از سنگ های مرمریت وجود دارد که تقریبا در هر طیف رنگی می توان نمونه ای از آن را مثال زد. بنابراین محبوبیت بالایی دارند و می توانیم انواع رنگ های سنگ های طبیعی را در مرمریت ها ببینیم. اما ایران سنگ، مرمریت ها را نیز برای نمای ساختمان مناسب نمی داند. اما علت چیست ؟
سنگ مرمریت تخلخل نداشته و از آن جایی که می دانیم شرط اول سنگ نما وجود حفره در پشت سنگ است، بنابراین نمی توانیم آن ها را برای نمای بیرونی مناسب بدانیم. بیان این نکته حائز اهمیت است که در بین خود مرمریت ها نیز همانند تمامی متریال ها خوب و بد وجود داشته و مشاوران ایران سنگ تحت هیچ شرایطی با اجرای سنگ مرمریت ضعیف در نما موافقت نخواهند کرد. عدم تخلخل در سنگ به خودی خود، اجرای آن را برای نمای بیرون سخت خواهد کرد و در صورتی که بخواهیم از متریال ضعیفی نیز استفاده نماییم که کار ناممکن خواهد شد.
اگر بخواهیم نگاه جامع تری به این موضوع داشته باشیم می توانیم این گونه بیان کنیم که اگر سنگ مرمریت ضخامت کافی برای اسکوپ شدن را داشته باشد و همچنین در مناطق پر بارش و سردسیر اجرا نشوند، می توانند به عنوان سنگ نما نیز مورد استفاده قرار گیرند. مسلم است که تمامی تعهدات لازم برای اجرای سنگ مرمریت آن ها را ایده آل نما نخواهند کرد و صرفا می توانند دوام و استحکام نسبی متریال را بالا ببرند.
یکی از موارد مهمی که محدودیت مرمریت را برای نما بیشتر می کند ذات و ماهیت خود سنگ است. محال است که سنگ مرمریتی را بدون رگه ببینیم. پس مرمریت همیشه همراه به رگه است و به همین دلیل برای اجرا در نما ریسک کار را بالاتر می برد. به بیان ساده تر سنگ مرمریت در صورتی که در نما اجرا شود می تواند پس از گذشت چند سال بر اثر بارندگی و سرد و گرم شدن از رگه هایی که دارد باز شود و سنگ ترک بردارد. در برخی دیگر از مرمریت ها هم رگه های موجود در دل سنگ پوسته کرده و سنگ لکه لکه می شود.
از طرفی می دانیم که مرمریت ها به دلیل تراکم بالایی که دارند، به مراتب جذب آب پایینی داشته و این ویژگی می تواند از نفوذ آب به دل سنگ و در پی آن یخ زدن جلوگیری کند. بنابراین ما در ایران سنگ پیشنهاد می کنیم در صورت انتخاب سنگ مرمریت به چند نکته توجه نمایید.
1- شهر پروژه کجاست ؟ شرایط آب و هوایی منطقه از نظر میزان بارش و اختلاف دمای شب و روز بسیار مهم است.
2- مجری کار قادر به اسکوپ سنگ خواهد بود؟
3- چه سورت سنگ و چه کیفیتی از سنگ مد نظر می باشد.
موارد بالا می توانند بر انتخاب و خرید سنگ مرمریت برای نما تاثیرگذار باشند.
– سنگ چینی (کریستال)
سنگ های چینی یکی از قدیمی ترین و شناخته شده ترین سنگ ها در بین متریال های طبیعی می باشد که دارای تراکم فوق العاده بالا و تشکیل شده از بلور های کریستالی است. این سنگ جذب آب بسیار پایینی داشته و از همین رو می تواند در برابر سرما نیز مقاوم باشد. اما برای اجرا در نمای بیرونی ساخت این اعداد و ارقام کار ساز نخواهند بود. همانطور که گفته شد شرط اول یک سنگ مناسب برای نما وجود خلل و فرج در سنگ است. بنابراین سنگ های چینی یا کریستال نیز با وجود تمام ویژگی های مثبتی که دارند باز هم نمی توانند متریال مناسبی برای اجرا در نمای بیرونی ساختمان تلقی گردند.
اگر به خانه های قدیمی نگاه کرده باشید بدون شک سنگ های چینی سفید را در تکه های کوچک بر روی نمای ساختمان دیده اید. در ایران سنگ کلمه ای به نام مد وجود ندارد. اما با گذر زمان تولید و برش کوچک سنگ سفید چینی بسیار محدود شده است و از طرفی دیگر کمتر کسی به فکر اجرای این چنین سنگ می باشد. بنابراین اجرای سنگ های ابعاد بزرگ و حتی پلاک های عرض 40 سانتی متر این سنگ نیز می توانند در نما کار شوند اما نتیجه گیری ما بین انتخاب های شدنی و نشدنی نیست؛ بلکه انتخاب بین خوب و خوب تر است. مسلماً از سنگ چینی سفید یا انواع سنگ های کریستال نیز می توانید به عنوان سنگ نما استفاده نمایید، اما مشاوران ما در ایران سنگ آن را پیشنهاد نخواهند کرد.
– سنگ ترامیت (لایم ایستون)
اگر ذره ای در کار ساخت و ساز وارد شده باشیم بدون شک نام سنگ های ترامیت را شنیده ایم. سنگ ترامیت به عنوان جوان ترین سنگ در لایه های زمین شناسی معرفی می شود که ظاهری مشابه با مرمریت ها داشته و از آن جایی که درصد آهک نسبتاً بالایی دارند، جذب آب بالایی را نیز در آن ها شاهد خواهیم بود. جذب آب بالا در سنگ نما به خودی خود مشکل ساز نمی شود اما در صورت ماندن آب در دل سنگ و یخ زدن آب، سنگ را دچار آسیب و ترک می کند. خصوصاً هنگامی که سنگ متخلخل نباشد و فضایی برای انبساط نداشته باشد. بنابراین در اولین قدم سنگ های لایم استون یا ترامیت را برای نما پیشنهاد نخواهیم کرد.
موضوع دوم که اجرای ترامیت ها برای نما را محدود می سازد، زیبایی کار اجرا شده می باشد. می دانیم که ترامیت ها سفید هستند و پس از نصب نمایی کاملاً سفید و یکدست را تحویل خواهند داد. از طرفی در تمامی شهر های ما ( متاسفانه ) آلودگی هوا فراگیر است و از همین رو در ماه های بدون بارندگی گرد و غبار و دوده ها بر روی سطح سنگ می نشینند. در این حین پس از اولین بارندگی، این گرد و کثیفی شسته شده و در صورت رزین نشدن سطح سنگ سر نخورده و به دل سنگ نفوذ پیدا خواهد کرد. بنابراین سنگ به مرور زمان کدر و قهوه ای شده و زیبایی اولیه خود را از دست خواهد داد.
ایران سنگ برای نصب سنگ ترامیت روی نما پیشنهاد اسکوپ یا اجرا به صورت نما خشک را خواهد داشت.
– سنگ مرمر
کاربری سنگ مرمر به طور معمول در کف یا بدنه های داخلی محدود می شود. سنگ مرمر به دلیل تراکم بالا، سطح صاف و همچنین عدم هیچ گونه تخلخل نمی تواند به هیچ عنوان در نمای بیرونی ساختمان در هیچ شهری مورد استفاده قرار گیرد. از طرفی قیمت بالای این سنگ موجب آن می شود که معمولاً به صورت فرآوری اسلب عرضه شود و سنگ های اسلب نیز با توجه به ابعاد بزرگی که دارند، وزن بالایی نیز خواهند داشت. بنابراین اجرای سنگ اسلب مرمر در نمای بیرونی تحت هیچ شرایطی قابل قبول نبوده و از هر مهار کننده ای که استفاده شود، سنگ به مرور زمان دچار فرسایش شده و در نهایت خواهد شکست.
جمع بندی
چه سنگ هایی برای نمای ساختمان مناسب نیستند؟
تقریبا می شود گفت بجر تراورتن، هیچ سنگ دیگری نمی تواند در نما اجرا شود .اما اگر بخواهیم بین نباید ها اولویت های اجرایی را مشخص کنیم می توانیم به صورت زیر سنگ ها را معرفی کنیم. یعنی اگر بخواهیم در نما چیزی به غیر از تراورتن کار کنیم باید به ترتیب نام برده شده به سراغ سنگ های زیر برویم.
– گرانیت
– چینی کریستال
– مرمر
– مرمریت
– لایمستون
یعنی اگر می خواهیم در نما سنگی بجر تراورتن کار کنیم بهتر است که از سنگ های گرانیت و چینی استفاده کنیم. حداقل این سنگ ها جنس و کیفیت فوق العاده محکمی دارند و به مرور زمان فرسایش آن ها بسیار ناچیز است. به همین ترتیب می توانیم از مرمر، مرمریت ها و در آخر از ترامیت ها هم استفاده کنیم. اما مسلما پیشنهاد کارشناسان با تجربه ایران سنگ به شما استفاده از دو مورد اول یعنی گرانیت و چینی به جای تراورتن خواهد بود.